W Dzienniku Ustaw ogłoszona została ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów, która stanowi wdrożenie do polskiego porządku prawnego unijnej dyrektywy 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Ustawa o sygnalistach ma zapewnić ochronę prawną wszystkim osobom, które zdecydują się na zgłoszenie nieprawidłowości, wykroczeń lub przestępstw w zakładach pracy.
Jakie obowiązki nakłada ustawa?
Obowiązywanie ustawy rodzi to po stronie przedsiębiorców szereg obowiązków, między innymi:
- wdrożenie w zakładzie wewnętrznej procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa;
- przyjmowanie zgłoszeń naruszenia prawa;
- dokonywanie weryfikacji zgłoszeń oraz podejmowanie działań następczych;
- prowadzenie rejestru zgłoszeń;
- zapewnienie bezpieczeństwa sygnaliście oraz zadbanie o poufność danych osobowych.
Kogo obejmuje ustawa?
Obowiązek wdrożenia procedury obejmuje przede wszystkim zakłady, na rzecz których według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób, ale także zakłady prowadzące działalność w dziedzinach ściśle określonych w ustawie.
Kto może być sygnalistą?
Sygnalistą może być każda osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację
o naruszeniu prawa, uzyskaną w kontekście związanym z pracą, w tym pracownik, stażysta,
pracownik tymczasowy, zleceniobiorca, prokurent, akcjonariusz, wspólnik, kontrahent, dostawca, wykonawca, podwykonawca oraz pracownik i współpracownik tych podmiotów, itp. W praktyce oznacza to prawie każdą osobę mającą styczność z organizacją.
Do kiedy przedsiębiorcy muszą wdrożyć procedurę?
Obowiązywanie ustawy rozpocznie się 25 września 2024 r. Oznacza to, że w tej dacie organizacja musi mieć wdrożoną procedurę zgłoszeń wewnętrznych. Taki obowiązek wynika z przepisów ustawy i sygnalista musi mieć możliwość wysłania zgłoszenia już tego dnia.
Czy wdrożenie procedury jest konieczne?
Jeśli przedsiębiorca spełnia ustawowe wymogi, tj. zatrudnia co najmniej 50 osób lub należy do grupy przedsiębiorców, ściśle określonych w ustawie, nie ma możliwości zrezygnowania ze stosowania procedury. Zaniechanie ustanowienia procedury lub ustanowienie jej z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów, zagrożone jest karą grzywny.
Jak przygotować się na zmiany?
W celu prowadzenia działalności w sposób zgodny z regulacjami prawnymi, konieczne będzie stworzenie warunków zapobiegania, przeciwdziałania i wykrywania naruszeń w zakładzie poprzez utworzenie kanałów informowania o naruszeniach oraz wyznaczenie jednostki organizacyjnej lub osoby, do której obowiązków będzie należało przyjmowanie i rozpatrywanie zgłoszeń oraz prowadzenie działań następczych.
Nasza Kancelaria w sposób kompleksowy pomaga przedsiębiorcom przygotować się do nowych obowiązków, oferując wsparcie w tym zakresie. Zachęcamy do kontaktu.
Alicja Samul
Grafikę stworzono przy użyciu narzędzia Microsoft Copilot.
